ทำความรู้จักตลับลูกปืน (แบริ่ง) ชิ้นส่วนสำคัญของเพลาและเครื่องจักร

ตลับลูกปืน ช่วยลดแรงเสียดทานทำให้เครื่องจักรทำงานได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ

ตลับลูกปืน

ตลับลูกปืนคืออะไร

ตลับลูกปืน หรือ แบริ่ง (Bearing) คือ ชิ้นส่วนหรืออุปกรณ์สำหรับรับน้ำหนัก และถ่ายแรงจากเพลาทั้งแนวรัศมี และแนวแกน ไปยังชิ้นส่วนอื่น ๆ ของเครื่องจักรที่มีการหมุน

ความสำคัญของตลับลูกปืน

หน้าที่อันสำคัญของตลับลูกปืน คือ การช่วยลดแรงเสียดทาน ลดความฝืด รวมถึงช่วยหมุนเพลา ล้อ หรือแกน ระหว่างที่เครื่องจักรกำลังทำงาน ส่งผลให้เครื่องจักรสามารถทำงานได้อย่างราบรื่น นอกจากนี้ยังช่วยลดการสึกหรอ และเพิ่มสมรรถนะและประสิทธิภาพให้แก่เครื่องจักร แบริ่งส์จัดเป็นชิ้นส่วนที่สามารถบ่งบอกอาการของเครื่องจักรได้ ว่าเครื่องจักรมีการทำงานที่ปกติหรือไม่ สามารถสังเกตจากการฟังเสียง ลักษณะการหมุน เคลื่อนที่ หรือการสั่นสะเทือนของแนวเพลา ตลับลูกปืนมีข้อดีตรงที่สามารถถอดเปลี่ยนได้สะดวกหากเกิดการชำรุด โดยไม่กระทบต่อชิ้นส่วนอื่นของเครื่องจักร เช่น เพลา หรือ เฟือง เมื่อต้องการสับเปลี่ยนจึงประหยัดทั้งต้นทุนและเวลา 

ประเภทของตลับลูกปืน

ตลับลูกปืนที่ใช้ในวงการอุตสาหกรรม เมื่อแบ่งตามลักษณะการหมุน สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

  1. ตลับลูกปืนกาบ หรือ แบริ่งกาบ (Plain Bearings) มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า ลูกปืนตาเหลือก หรือ ลูกปืนตาไก่ เป็นแบริ่งประเภทที่ไม่มีเม็ดลูกปืนขั้น หมุนในรอบความเร็วต่ำ เป็นชิ้นส่วนเครื่องจักรกลที่ใช้เพื่อลดแรงเสียดทานระหว่างชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่ ประกอบด้วยสองส่วนหลักคือ พื้นผิวที่เคลื่อนที่ ทำมาจากเหล็กลูกปืน SUJ2 หรือ กราไฟท์ ส่วนพื้นผิวรองรับส่วนใหญ่จะทำจากวัสดุทองเหลือง ในบางชนิดจะเป็นกราไฟท์ ทั้งสองมีคุณสมบัติพิเศษให้การหล่อลื่นโดยไม่ต้องใช้น้ำมันช่วยลดแรงเสียดทานกระหว่างพื้นผิวได้ดี

  2. ตลับลูกปืนลูกกลิ้ง หรือ แบริ่งลูกปืน (Rolling Bearings) ตลับลูกปืนลูกกลิ้งสามารถใช้งานได้หลายรูปแบบ เหมาะสำหรับอุปกรณ์เครื่องมือขนาดเล็กไปจนถึงขนาดกลาง ใช้กับเครื่องจักร หรือชุดลูกล้อ แบ่งตามรูปทรงของลูกปืนด้านในได้ 2 ชนิด ได้แก่

    1. ตลับลูกปืนเม็ดกลม (Ball Bearing)

      • ตลับลูกปืนเม็ดกลมร่องลึก (Deep grove ball bearing) เป็นตลับลูกปืนประเภทที่พื้นฐานที่สุดใช้ในทุกอุตสาหกรรมเนื่องจากมีราคาไม่สูง ประหยัด ติดตั้งง่าย และมีอายุการใช้งานยาวนานหากดูแลได้อย่างทั่วถึง

        โครงสร้างของตลับลูกปืนเม็ดกลมร่องลึกนั้น เม็ดของลูกปืนจะวิ่งอยู่ในร่องคั้นด้วยรัง และไม่สามารถปรับมุมแกนได้ มีหลายหลากชนิดให้เลือกใช้ ตั้งแต่ ฝาเปิด ฝายาง ฝาเหล็ก รังเหล็ก รังทองเหลือง รังโพลี มีแหวนล็อค มีปีก นอกจากวัสดุที่ทำมาจากเหล็กธรรมดาแล้ว ยังมีความหลากหลายทางวัสดุให้เลือกใช้ เช่น ตลับลูกปืนสแตนเลสที่ไม่ขึ้นสนิม เหล็กเกรดพิเศษพร้อมอัดจารบีที่ทนความร้อนได้สูงถึง 500 องศา หรือ แบริ่งเคลือบฉนวนกันไฟฟ้าไหลผ่านก็มีให้เลือกใช้ตามความเหมาะสม

      • ตลับลูกปืนเม็ดกลมปรับแนวเองได้ (Self-aligning bearing) ตลับลูกปืนเม็ดกลมแบบปรับแนวได้เอง เป็นแบริ่งส์ที่ถูกออกแบบมาให้โครงสร้างด้านในของวงแหวนนอกมีความโค้งเพื่อรองรับการเอียงของเพลาแบบ 360องศา เม็ดลูกปืนจะวางเม็ดสลับซ้ายขวาบนรัง2แถว มีแบบเพลาตรงและแบบปรับเพลาใส่สลีฟเพื่อความแน่นหนาในการยึด โดยส่วนมากจะใช้ในอุตสาหกรรมการเกษตรและอุปกรณ์ก่อสร้าง หรือเป็นชิ้นส่วนของเครื่องจักรที่สามารถบังคับทิศทางได้ เช่น โรงสีข้าว โรงเลื่อยไม้ หรือ โรงปศุสัตว์ และ อุปกรงานก่อสร้างเกี่ยวกับคอนกรีตเช่น เครื่องจี้ปูน เป็นต้น

      • ตลับลูกปืนเม็ดกลมสัมผัสเชิงมุม (Angular ball bearing) ตลับลูกปืนประเภทนี้เป็นแบบสัมผัสเชิงมุม 2 จุด มีหลายองศา เช่น 15 20 25 30 40 องศา จุดเด่นของการสัมผัสเชิงมุม คือ สามารถรองรับแรงแนวแกนได้มหาสารในทิศทางเดียว สามารถประกบลูกปืนได้หลายแบบ ยิ่งองศาในการสัมผัสสูง ยิ่งรับแรงแนวแกนได้เยอะ ในทางกลับกัน ถ้าองศาการสัมผัสต่ำ ตลับลูกปืนก็จะสามารถหมุนได้ในความเร็วที่สูงเช่นกัน

        ในงานที่อาศัยความแม่นยำและความเร็วสูงเป็นพิเศษอย่างเครื่องจักร CNC Machine จึงจะต้องเลือกตลับลูกปืนสัมผัมเชิงมุมให้ถูกประเภท ไม่ว่าจะเป็น องศาการสัมผัสของเม็ดลูกปืน ค่าความแม่นยำ การวางประกบ หรือ วัสดุของเม็ดลูกปืนเช่น เหล็ก หรือ เซรามิคเป็นต้น

      • ตลับลูกปืนกันรุนเม็ดกลม (Thrust ball bearing) โครงสร้างของตลับลูกปืนชนิดนี้ประกอบไปด้วย แผ่นวอชเชอร์ แผ่นตลับลูกปืน และฐานตัว U ทุกส่วนสามารถแยกกันได้ โดยกันรุนสามารถรับแรงแนวแกนได้แค่ทิศทางเดียวสำหรับการประกบแบบ 3 ชิ้น (2 แผ่น 1 ลูก) ในแบบที่ มี 3 ชิ้นพร้อมฐานตัว U ร่องรับเช่นซีรี่ย์ 53xxx จะช่วยแก้ปัญหาแกนไม่ตรงแนวได้

        แต่ถ้าเป็นกันรุน 5 ชิ้น (3 แผ่น 2 ลูก) จะสามารถรับแรงแนวแกนได้สองทิศทาง กล่าวคือ ชั้นล่างหมุนทางนึง ชั้นบนหมุนในทิศตรงกันข้ามตลับลูกปืนประเภทกันรุนนั้นส่วนใหญ่วัสดุของรังจะทำมาจากเหล็ก แต่ถ้าหากเป็นรุ่นที่ต้องรับแรงค่อนข้างสูงและใช้งานหนัก ผู้ผลิตจะเลือกใช้รังทองเหลืองเข้ามาเพิ่มความสามารถในการรับแรงกระแทกซึ่งที่ความสามรถหล่อลื่นในตัวแทน

    2. ตลับลูกปืนที่มีเม็ดลูกปืนทรงกระบอก (Roller Bearing)

      • ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอก (Cylindrical roller bearing) เนื่องจากตลับลูกปืนชนิดนี้มีเม็ดลูกปืนทรงกระบอกที่หน้าสัมผัสใหญ่ จึงสามารถรองรับแรงกดแนวรัศมีได้ดีเยี่ยม มีข้อดีคือรับน้ำหนักได้สูง ทนทานต่อแรงกระแทก และมีแรงเสียดทานต่ำ มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ถูกออกแบบมาให้มีการถอดประกอบหลากหลายแบบสำหรับใช้ในพื่นที่ติดตั้งลำบาก เช่น เกียร์ ปั๊ม เครน ทำให้การเซอร์วิสมีความง่ายดายยิ่งขึ้น

      • ตลับลูกปืนเม็ดเข็ม (Needle roller bearing) มีขนาดโตนอกที่เล็กเมื่อเปรียบเทียบกับความหนา มีน้ำหนักเบา รองรับแรงได้สูง จุดเด่นคือมีเม็ดลูกปืนเป็นทรงกระบอกที่ยาวและเล็ก มีขนาดให้เลือกมากมายตามความเหมาะสมของการใช้งาน รับแรงได้ทั้งแนวแกนและรัศมี หรือ ได้ทั้งสองทิศทางแล้วแต่โมเดล นิยมใช้ในอุตสาหกรรมหลากหลายประเภท ตัวอย่างที่พบเห็นได้บ่อย อุตสาหกรรม รถยนต์ สิ่งพิมพ์

      • ตลับลูกปืนเม็ดโค้งสองแถว (Spherical roller bearing) เป็นตลับลูกปืนเป็นเม็ดโค้งและมีจำนวน 2 แถว และสามารถปรับมุมได้เอง มีทั้งแบบเพลาตรงและเพลาเฉียงใส่สลีฟ เป็นลูกปืนที่รองรับโหลดทั้งแนวแกนและรัศมีได้มากที่สุด มีรูให้อัดจารบีเพื่อความสมบูรณ์ในการใช้งาน โดยทั่วไปแล้วมักจะถูกนำไปใช้กับชุด Plummer Block ที่ประกอบพร้อมชุดเสื้อและอะไหล่ส่วนต่างๆเพื่อติดตั้งไม่ว่าจะเป็นงาน Bower ขนาดใหญ่ หรือ ตัวประคองลูกกลิ้งลำเลียงขนาดใหญ่ เป็นตลับลูกปืนที่โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่เลือกใช้มากที่สุดเพราะมีคุณสมบัติครบในทุกๆด้าน อีกทั้งยังมีชนิดพิเศษให้เลือกใช้เช่น มีตะแกรงกั่นสั้นสะเทือน แบบแยกส่วนประกอบได้ แบบทนความร้อนพิเศษ แบบเคลือบสารหล่อลื่นพิเศษเพื่อง่ายต่อการถอดประกอบ แบบเคลือบฉนวนกันไฟฟ้าไหลผ่าน

      • ตลับลูกปืนเม็ดเรียว (Tapered roller bearing) หรือตลับลูกปืนเตเปอร์ โครงสร้างของแบริ่งส์ประเภทนี้เป็นการประกอบระหว่าง ตัว Cup กับ Cone เป็นหลัก มีเม็ดและรังเหล็กคั้นตรงการ ถูกออกแบบมาให้ใช้ในงานที่ต้องการความแกร่งสูง สามารถปรับค่าของแบริ่งได้ง่ายเมื่อประกอบชิ้นงาน รองรับโหลดในหลายทิศทางและมีแรงเสียดทานที่ค่อนข้างต่ำ หากดูแลอย่างสม่ำเสมอและติดตั้งอย่างถูกวิธีจะสามารถใช้งานได้นานเหมาะสมกับโรงงานอุตสาหกรรมทุกประเภท ที่พบเห็นได้ง่ายในไซส์ขนาดเล็กถึงขนาดกลางจะเป็นอุตสาหกรรมรถยนต์ที่นำไปใส่ในล้อกระบะหรือรถบรรทุก ถ้าเป็นรถใหญ่ก็มีรถ แมคโคร รถขุด รถแบ็คโฮ รถขนทราบ ที่มักพบเห็นตามไซส์งานเหมืองก่อสร้าง หรืองานทางโครงสร้างพื้นฐาน

      • ตลับลูกปืนเม็ดโค้งกันรุน (Spherical roller thrust bearing) สามารถรองรับแรงโหลดในแนวแกนได้มหาสารและในขณะเดียวกันยังสามารถรับแรงแนวรัศมีได้อย่างต่อเนื่อง สามารถแก้ปัญหา Misalignment ได้ด้วยฐานที่บังคับทิศทางการหมุน และมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าตลับลูกปืนกันรุนเม็ดกลมธรรมดา ติดตั้งง่ายเพราะตลับลูกปืนสามารถแยกส่วนได้ มีให้เลือกทั้งแบบรังเหล้กและรังทองเหลือง

ตลับลูกปืน หรือแบริ่ง (Bearing) เปรียบเสมือนหัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อนให้เครื่องจักรกลต่าง ๆ ทำงานได้อย่างราบรื่น โดยทำหน้าที่ลดแรงเสียดทานระหว่างชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่ ช่วยให้เพลา ล้อ หรือแกนหมุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ แม่นยำ ลดการสึกหรอ และยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักรชิ้นส่วนอื่นๆ

เมื่อคุณต้องการสั่งซื้อตลับลูกปืน หรือจำเป็นต้องเปลี่ยนตลับลูกปืน ควรเลือกบริษัทมีความรู้ความเข้าใจในลูกปืน และสามารถจัดหาสินค้าได้อย่างครบครัน

บริษัท พีเอสเค อินเตอร์เนชั่นแนล แบริ่งส์ จำกัด (PSK International Bearings Co.,LTD) เป็นทั้งตัวแทนจำหน่ายตลับลูกปืน (แบริ่งส์) และเอเย่นตลับลูกปืนหลากหลายยี่ห้อ สามารถนำเข้า เทียบแบรนด์ได้แทบทุกรุ่น เช่น แบรนด์ NTN, NSK, SKF, FAG, INA, TIMKEN, Torrington, IKO, KOYO, ASAHI, NACHI, FYH, THK, Hiwin, PMI, Seal Master, Dodge, Thomson, Nippon Bearing, Coooper, OZAK, Elges GMB, Samick เป็นต้น รวมถึงจำหน่าย เฟืองโซ่ โซ่ส่งกำลัง โซ่คอนเวเยอร์ โซ่ดัดแปลง และ สายพานส่งกำลัง สายพานไทม์มิ่ง เหล็กเพลา ซีล และ โอริง จาระบี ยอยเพลากลาง และลูกหมากตาเหลือก

บุคลากรของเรามีความเชี่ยวชาญทางด้านตลับลูกปืนมากกว่า 27 ปี เราเข้าใจในปัญหาของลูกค้า สามารถให้คำแนะนำได้อย่างถูกต้องและตรงจุด

เพื่อให้ลูกค้าได้รับความพึงพอใจมากที่สุด กิจการของลูกค้าไม่ติดขัดชะงักงัน เราจึงจัดให้มีสต็อคของตลับลูกปืนครบทุกประเภท หลากหลายขนาดตามการใช้งาน ตั้งแต่ตลับลูกปืนจิ๋ว ไปจนถึงขนาดใหญ่เท่าโต๊ะ มีสต็อคพร้อมส่งรับของภายใน 1 วันทั่วประเทศ

 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับตลับลูกปืน (แบริ่ง) ติดต่อ

โทร : 02-267-1380-7 หรือ 089-899-8900

LINE ID : @PSK1995 (มี @ นำหน้า)